Wat hou je netto over van wat je verdient als freelancer in een eenmanszaak? Denk, grosso modo, aan de helft: dat is tenminste het gedeelte dat je het best aan de kant zet om niet voor financiële verrassingen te komen staan. Maar er zijn een aantal etappes tussen bruto en netto, en die hebben allemaal een grote invloed op elkaar.
1. Omzet
Ten eerste is er het geld dat binnenkomt. Of tenminste: het gedeelte exclusief btw, want de belasting op de toegevoegde waarde die je bovenop het brutobedrag moet rekenen is al een eerste deel van wat er op je rekening komt. Dit bedrag ben je immers verplicht om in vier kwartalen plus een decembervoorschot aan het einde van het jaar te betalen aan de btw. Het gefactureerde brutobedrag is vervolgens hetgene waaruit je je netto-inkomsten haalt, en dat je dus zult moeten beheren zoals een goede manager de financiën van zijn bedrijf runt. De ervaring bij de meeste freelancers is dat ze in het zakelijke gedeelte van de job stilaan groeien: de kern van wat ze doen zijn de vaardigheden, producten of diensten waarvoor de klant betaalt, en die meestal ook dicht bij zijn persoonlijke passies liggen. Maar de noodzakelijke bijkomstigheid van het zakelijke aspect is tegelijkertijd ook iets waarin je geleidelijk groeit.
2. Beroepskosten
Het eerste wat je van dat brutobedrag aftrekt, zijn de kosten die noodzakelijk zijn om je freelancepraktijk op poten te houden. Drukkosten, relatiegeschenken, je boekhouder, juridisch advies, telecom- en andere nutsvoorzieningen enzovoort. Wanneer je al die kosten van het brutobedrag aftrekt, komt pas het bedrag in beeld waarop je zult worden belast. Een aantal uitgaven zijn slechts gedeeltelijk aftrekbaar, omdat je er ook privé van geniet. Restaurantkosten zijn bijvoorbeeld maar voor 69 procent aftrekbaar, kosten aan je auto 75 procent voor een eenmanszaak en een percentage dat afhankelijk is van de CO2-uitstoot voor een vennootschap. Qua huisvesting kun je een kantoorruimte huren, of een gedeelte van je eigen woning inbrengen volgens de oppervlakte die je gebruikt voor beroepsdoeleinden. Investeringen, zoals een smartphone, een auto en een computer, moeten worden afgeschreven over meerdere jaren. Let op: je kunt door de fiscus worden gecontroleerd op de beroepskosten die je inbrengt, dus eerlijk duurt het langst.
3. Sociale bijdragen
Als zelfstandige dien je je ook aan te sluiten bij een sociaal verzekeringsfonds, waaraan je een sociale bijdrage moet betalen die ze vervolgens doorstort naar de sociale zekerheid. Die bijdragen moeten per kwartaal worden betaald, en gaan voor een zelfstandige in hoofdberoep – incrementeel met de hoogte van zijn omzet –van 698,05 euro per kwartaal naar een maximale kwartaalbijdrage van 3.977,09 euro. Voer je je freelanceopdrachten in bijberoep uit, dan is het minimum 75,39 euro per kwartaal, maar loopt dat eveneens op tot de maximale 3.977,09 euro. De berekening van de sociale bijdrage gebeurt op je bruto-omzet: beroepskosten worden niet meegerekend.
4. Personenbelasting
Vervolgens zijn er de jaarlijkse personenbelastingen. Die worden berekend op een zogeheten belastbaar inkomen, dat het resultaat is van je brutobedrag waarvan eerst je sociale bijdragen en vervolgens je beroepskosten worden afgetrokken. Daarop berekent de fiscus een belastingssom, gebaseerd op een stelsel van vier zogeheten 'schijven': tot 13.250 euro betaal je 25 procent belastingen, het bedrag dat daarboven ligt tot 23.390 euro per jaar is voor 40 procent belast, vanaf daar tot 40.480 euro betaal je 45 procent en de hoogste belastingsschijf – 50 procent – gaat op voor alles bovenop die 40.480 euro.
5. Je nettosalaris
Het bedrag waarvan je uiteindelijk kunt leven, is wat je overhoudt na het betalen van je personenbelasting. Een van de lastigste dingen aan het ‘freelancerschap’ is het verschil in tempo tussen inkomsten en lasten: je inkomsten komen meestal per dag, week of maand binnen, terwijl btw, sociale bijdragen en personenbelasting per kwartaal of jaar worden afgerekend. Je moet dus vaak aanzienlijke bedragen in één keer betalen. Daarom precies is het zo belangrijk dat je ongeveer de helft van je omzet wegzet op je bankrekening: je zult er een paar keer per jaar stevig in moeten grabbelen.
