Zelf kiezen waar en wanneer je werkt, geen baas meer boven je, lekker selectief zijn in je opdrachtgevers, je passie opwaarderen tot je beroep: de realiteit is misschien niet iedere dag zo rooskleurig, maar er valt niettemin veel te zeggen voor een leven als freelancer. Een groeiend aantal professionals beantwoordt dan ook aan de lokroep.
Meer dan 157.000 professionals uit Vlaanderen en Brussel werkten in 2018 als freelancer, zo blijkt uit cijfers van zelfstandigenorganisatie Unizo: een toename van 6,7 procent ten opzichte van 2017. Hun aantal zit al enkele jaren stevig in de lift, en die stijging lijkt zich ook de komende jaren door de zetten. Het 'freelancerschap' is de afgelopen jaren ook wat wijder vertakt qua sectoren. Waar freelancers traditioneel vooral in de creatieve sector, de consultancy en de ICT te vinden waren, zijn ze vandaag ook vlot te vinden met vaardigheden in onder meer administratie, recruitment, marketing, onderwijs en engineering.
Beter sociaal statuut
Een van de drijvende factoren achter die groei is dat het sociale statuut van een zelfstandige de afgelopen jaren een pak interessanter is geworden. Het minimumpensioen bijvoorbeeld is de afgelopen jaren gelijkgeschakeld met dat van een loontrekkende. In 2017 werd de betaalde moederschapsrust voor zelfstandigen opgetrokken van acht naar twaalf weken, en in het kwartaal dat volgt op dat van de bevalling hoeven kersverse moeders met een zelfstandig statuut ook geen sociale bijdragen te betalen. Al deze aanpassingen helpen om de drempel naar de zelfstandigheid te verlagen. In die mate dus dat een toenemend aantal professionals hun huidige betrekking – of een nieuwe droomjob – volledig voor zichzelf gaan doen.
Vrijheid, blijheid
Dat verbeterde statuut haalt de schrik er al een beetje uit. Maar de doorslaggevende factor is natuurlijk de belofte van meer vrijheid en een betere balans tussen werk en leven. Er is de vrijheid om waar te werken wanneer men wil, en de keuzevrijheid in opdrachtgevers. De meeste freelancers hebben voldoende aan een laptop en een internetverbinding, en die laatste is vandaag ook bijna overal te vinden. Gratis wifi is alomtegenwoordig, en de telecomoperatoren leveren steeds aantrekkelijkere formules waarmee er onbeperkt mobiele data kan worden verbruikt, zodat de smartphone – ongeacht waar de freelancer zich bevindt – de 'hotspot' voor draadloos internet is. Geen vaste werkuren meer. Geen scheef opkijkende bazen of collega's wanneer je vroeger dan de geldende conventies binnen het bedrijf vertrekt. Het feit dat je dan geen bazen meer hebt – hoogstens klanten, met wie je onderhandelt in plaats van erdoor te worden gecommandeerd. De totale autonomie om te werken wanneer je je het productiefst voelt. Er zijn tientallen redenen op te noemen waarom het werken als freelancer bijzonder aantrekkelijk klinkt, maar ze komen bijna allemaal neer op die vrijheid.
Wel wat kopzorgen
Tegenover die vrijheid staan natuurlijk ook wel wat kopzorgen. De grens tussen werk en privé kan bijzonder vaag worden. Er heerst bij freelancers doorgaans ook een grotere prestatiedruk dan bij loontrekkenden, omdat de inkomsten op quasi-dagelijkse basis afhankelijk zijn van het afgeleverde werk. En in weerwil van de grote verbeteringen in het sociale statuut: je krijgt geen betaalde vakanties en er tuimelt geen ontslagvergoeding in de bus wanneer je plotseling zonder werk valt. In een recente Unizo-enquête onder freelancers kwam het statuut naar boven als belangrijkste reden om zich zorgen te maken, gevolgd door de constante druk om nieuwe opdrachten te vinden. Voorts worden de financiële en administratieve lasten, occasionele wanbetaling door opdrachtgevers en toenemende concurrentie als vervelend ervaren.
Aantal opdrachten in de lift
Het goede nieuws is dat de opdrachten die bedrijven uitbesteden aan freelancers steeds talrijker worden. Vlaamse en Brusselse kmo's laten gemiddeld vier opdrachten per jaar over aan externe zelfstandige medewerkers. De voornaamste reden om een freelancer in te huren, luidt een tijdelijk maar acuut gebrek aan gespecialiseerde kennis voor een bepaalde activiteit, die door het inhuren van een freelancer dus snel kan worden 'ingekocht'. Een andere belangrijke reden is dat freelancers zonder al te veel administratieve omhaal kunnen worden ingehuurd om productiviteitspieken op te lossen. Niet onbelangrijk, tot slot, is de 'match' in mentaliteit: bijna de helft van de kmo's die freelancers inhuren, is gecharmeerd door hun ondernemersspirit.
Wil je zelf een opdracht plaatsen voor freelancers, of wil je als freelancer gratis opdrachten ontvangen? Meld je snel en eenvoudig aan!
