Wie durft te beweren dat sociale media real-life netwerkevents hebben vervangen, heeft het grondig mis. Op vrijdag 7 februari 2020 vond voor het eerst de Freelancers in Belgium Day plaats. De conferentie ontstond als een initiatief vanuit de gelijknamige Facebook-groep en toonde meteen een groot aantal overeenkomsten: enthousiaste freelancers die hun ervaringen met elkaar deelden en nieuwsgierig vragen stelden. Dit is wat we leerden!
De toekomst van freelancen
Marleen Deleu, Director of Trends and Insights bij NextConomy, beet de spits af. In haar korte openingspresentatie schetste zij de grote krijtlijnen die de nabije toekomst van werken als freelancer zullen bepalen. Het aantal freelancers blijft immers stijgen en dat zal gevolgen hebben voor allerlei partijen.
Op Europees niveau zal er meer aandacht worden besteed aan de sociale bescherming van niet-traditionele werkers, waaronder freelancers en andere zelfstandigen. Ook het contact tussen freelancer en opdrachtgever zal vlotter verlopen. Dankzij de ontwikkeling van 'freelance management systems' zoals Jellow wordt het voor beide partijen gemakkelijker om eigenhandig hun samenwerking te regelen, zonder beroep te moeten doen op intermediairs.
Zo'n evolutie vraagt natuurlijk ook om aanpassing. HR-medewerkers zullen zich bijvoorbeeld op 'total talent management' moeten focussen om de groeiende verscheidenheid in werkkrachten tegemoet te komen. Ook voor freelancers zelf is het opletten geblazen: meer freelancers betekent meer concurrentie. Jezelf blijven ontwikkelen is dus de boodschap!
Experts delen hun ervaring
Na de inspirerende toekomstvisie van Marleen was het tijd om de freelancers zelf aan het woord te laten. Vier ervaren rotten in hun respectievelijke vakken gaven antwoord op enkele van de meest gestelde vragen over het freelancerschap. Het panel bestond uit marketingstrateeg Anthony Stabourlos, journalist Linda A. Thompson, fotograaf Ralitza Soultanova en ICT-consultant Adrien Willems.
Zoals te verwachten viel, ging een aanzienlijk deel van de vragen over het financiële luik van freelancen. Anthony waarschuwde beginnende freelancers voor de vloek van het lage tarief: "Als je je werk van meet af aan onderwaardeert, kan het heel lang duren voordat opdrachtgevers je een eerlijke prijs betalen." Om die fout te vermijden, raadt Linda aan om met collega-freelancers over je tarieven te praten.
Als freelance journalist is Linda ook bekend met financiële onzekerheid. Om de onregelmatige verloning van publicaties te beheersen, raadt zij een veiligere 'side hustle' aan waarbij je op frequente basis wordt uitbetaald. Ralitza beschouwt het meer als een perceptieprobleem. Van maand tot maand kunnen je inkomsten enorm verschillen, maar op langere termijn zie je dat de pieken en dalen zich vanzelf vereffenen.
Adrien onderhandelt niet over zijn prijs: "Als klanten me te duur vinden, verwijs ik ze door naar een jongere freelancer met minder ervaring." Die uitspraak deed moderator Katrina Sichel onmiddellijk denken aan een—waarschijnlijk apocriefe—anekdote over Pablo Picasso. Toen de Spaanse schilder op restaurant zat, zou een vrouw hem hebben gevraagd om een tekening te maken op haar servietje. Picasso stemde toe, trok enkele lijnen op het papier en rekende de vrouw ter plaatse 10 000 francs aan. Zij reageerde ontzet: "Maar die tekening heeft je nog geen minuut tijd gekost!" Waarop Picasso zou hebben geantwoord: "Nee, het heeft me veertig jaar tijd gekost." Adriens standpunt en de daaropvolgende anekdote werden met luid applaus uit de zaal ontvangen.
Over het strikken van nieuwe klanten waren de meningen verdeeld. Anthony is een fervente voorstander van digitale hulpmiddelen, zoals LinkedIn. Je kan er snel en goedkoop in contact komen met potentiële opdrachtgevers, zonder in de problemen te komen wanneer de vissen niet bijten. Adrien erkent het gemak van online netwerken, maar zelf verkiest hij om klanten in levende lijve te ontmoeten. Dat maakt het gemakkelijker om een relatie met hen op te bouwen en helpt hem om uit zijn comfort zone te stappen.
Voor Ralitza staat diezelfde connectie centraal: "Als je je klant een goed gevoel kan geven, zijn ze sneller geneigd om jou in hun persoonlijke netwerk aan te bevelen." Linda is als introverte freelancer geen fan van netwerken, maar ziet het als een noodzakelijk kwaad. Focus je zoektocht op het raakvlak tussen waar opdrachtgevers zich bevinden en waar jij je comfortabel voelt. "You have to learn how to network," voegde Linda toe, "affter a while, it's fun!"
Ikigai, flow en volharding volgens Clo Willaerts
Het namiddagprogramma opende met een presentatie door digital marketing expert Clo Willaerts. Zij gaf tips over hoe je jezelf als freelancer het beste verkoopt. Je bent immers een Zwitsers zakmes van vlees en bloed dat 23 verschillende taken tegelijkertijd moet kunnen uitvoeren. Hoe vind je dan de tijd om aan je marketing te werken? Volgens Clo bestaat de magische succesformule uit drie onderdelen: talent, focus en doorzettingsvermogen.
Aan de basis van je talent als freelancer ligt je 'ikigai', een Japanse term die vrij vertaald kan worden als 'de reden waarom je 's ochtends opstaat'. Die reden ontstaat uit de combinatie van vier levensvragen: waar houd je van, waar ben je goed in, waarvoor kan je betaald worden en wat heeft de wereld nodig. Als je weet wat je ikigai inhoudt, kan je jezelf als freelancer positioneren.
Na je positionering is het belangrijk om aan je businessstrategie te werken. Clo raadt het 4N-marketingmodel aan: "70% van je marketingmiddelen gaan naar je trouwe klanten (Now), 20% naar je klantsegment met het grootste groeipotentieel (Next) en 10% naar het experimenteren op nieuwe markten (New)". Aandacht besteden aan klanten die buiten je werkgebied vallen is volledig overbodig (Not).
Om die strategie efficiënt te doen draaien, heb je een duidelijke focus nodig. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan wanneer er ontelbare kanalen zijn waarmee je nieuwe klanten zou kunnen bereiken. De raad van Clo: "Kies drie kanalen en gebruik ze goed." Probeer in te schatten waar je ideale klanten actief zijn en zorg ervoor dat jij er ook bent. Marketing is een werk van lange adem. Op korte termijn kan het soms lijken dat je er weinig vruchten van plukt, maar de aanhouder wint!
Laurent-David Hostyn: "Je tarief bepalen is een proces"
Na marketing was het tijd voor het tweede grote pijnpunt van vele freelancers: pricing. Laurent-David Hostyn, co-founder en CEO van Pricing Pact, begon zijn presentatie met een schokkende statisitiek: het leeuwendeel van ondernemers houdt zich minder dan 10 uur per jaar bezig met het bepalen van zijn of haar tarief. Dat is vreemd, want door je prijs aan te passen kan je je winstmarge vergroten en je werkdruk verlagen. "Het is doenbaar, maar het is niet gemakkelijk," lacht Laurent-David.
Als freelancer zijn er vier factoren die een invloed hebben op hoeveel winst je maakt: je tarief, de hoeveelheid werk die je verricht, je vaste kosten en je variabele kosten. Die laatste twee heb je jammer genoeg niet altijd zelf in de hand en ook op het aantal uren dat je per week kan werken staat een limiet. Voor Laurent-David is de logische keuze dus je tarief verhogen.
Om de ideale prijs te bepalen, is het belangrijk om je klanten steeds te ondervragen. "Je echte waarde zit in het hoofd van de opdrachtgever," aldus Laurent-David. "Wat vonden ze goed aan je werk en wat kon beter? Wat heeft in hun ogen meer waarde: snelheid of kwaliteit? Wat is volgens hen een schappelijke prijs en wat zou een hoger tarief rechtvaardigen?" Je tarief bepalen is een proces: je verbetert je vaardigheden continu dus waarom zou je je prijs niet mee laten groeien?
Volgens Laurent-David is je tarief te vergelijken met een thermometer. Iedere opdrachtgever heeft een andere ideale temperatuur, maar wanneer je te hoog of te laag gaat, worden ze al snel achterdochtig. Om die balans te houden, is het belangrijk dat jouw 'perceived value' en 'delivered value' op dezelfde lijn liggen. Je kan een hoog tarief rechtvaardigen met kennis en ervaring, maar wanneer je je beloftes niet kan waarmaken, val je door de mand.
De presentaties werden afgesloten door Jenny Björklöf, beheerder van de Freelancers in Belgium-groep en hoofdorganisator van het event. Na een dankwoord aan alle 'heroes' die Freelancers in Belgium Day 2020 een realiteit hadden gemaakt, barstte de zaal in dankbaar gejuich uit. Na een laatste act over de blunders die fotograaf Mike Louagie als beginnende freelancer meemaakte, werd het event afgesloten met een productieve netwerkdrink.
