Vrijheid, variatie en verantwoordelijkheid. Drie factoren die heel wat mensen aanzetten om te beginnen aan hun freelancecarrière. Vooral die vrijheid is iets wat vaak tot de verbeelding spreekt. Helaas is het een mes dat langs twee kanten snijdt. Enerzijds bepaal je zelf welke opdrachten je aanneemt, waar je werkt en wanneer je dat doet. Maar anderzijds zorgt het er ook voor dat je werk en privéleven steeds meer in elkaar overvloeien.
Herkenbare situatie? Je bent niet alleen. Volgens het Freelancer Focus-rapport van 2019 worstelt 1 op 5 freelancers daarmee. Tijd om die balans terug wat meer in evenwicht te brengen dus!
Een moeilijk evenwicht
Iedereen kampt er wel eens mee. Of je nu een 9-to-5 job hebt of als freelancer werkt. Maar de balans tussen werk en privé vinden, lijkt voor die laatste groep toch net iets lastiger te zijn. Hoe komt dat nu juist? Er zijn een paar oorzaken die ervoor zorgen dat je als freelancer moeilijker de twee van elkaar gescheiden kan houden.
Je werkt waar je woont en je woont waar je werkt
Als freelancer heb je niet altijd een vaste werkplek. Afhankelijk van de opdracht werk je op het bedrijf of kies je zelf waar je werkt. Een coworkingspace, koffiebar of simpelweg bij jou thuis: het zijn allemaal opties waar je als freelancer tussen kan kiezen. Wanneer je beslist om van thuis te werken, kan echter de grens tussen je privé- en werkleven vervagen, omdat je steeds op dezelfde plek blijft.
Dat geldt zeker wanneer je geen specifieke ruimte hebt ingericht als jouw thuiskantoor. Je werkt bijvoorbeeld aan de keukentafel of in de zetel. Plekken waar je ook andere activiteiten doet. In de keuken kook en eet je, de zetel gebruik je om tv te kijken of een boek te lezen. De lijn tussen werk en ontspanning vervaagt. Daardoor kan het zijn dat je in je vrije tijd toch nog met je werk bezig bent en je snel afgeleid bent tijdens je werkuren.
Geen werk is geen inkomen
Wanneer je een bepaalde periode geen opdrachten hebt of niet kan werken, door bijvoorbeeld ziekte, een vakantie of een andere reden, heb je geen inkomsten. Dat zorgt bij veel freelancers voor heel wat stress. Je durft vaak geen vakantie te nemen of blijft toch doorwerken ook al ben je ziek. Nee zeggen tegen een opdracht? Daar denk je nog niet aan. Je wilt namelijk je eigen inkomen garanderen en de opdrachtgever niet teleurstellen. Die denkwijze is echter nefast voor zowel je fysieke als mentale welzijn. Want ook jij hebt af en toe een pauze nodig.
Freelancen is meer dan alleen je job uitvoeren
Je werkt aan opdrachten, vaak voor verschillende bedrijven tegelijkertijd. Dat zijn (meestal) jobs waar je je goed bij voelt, je hebt de juiste competenties en je doet je werk graag. Maar omdat je als freelancer je eigen bedrijf bent, komen er naast die projecten ook nog heel wat extra zaken bij kijken. De boekhouding en administratie komen bijvoorbeeld ook allemaal bij jou terecht. Bijkomende taken die zorgen voor extra werk en die je misschien niet graag doet of niet goed kan. En vaak hou je je hiermee bezig tijdens je vrije tijd, waardoor je onbewust ook dan nog steeds aan het werk bent.
Je wilt de beste zijn
Er is heel wat concurrentie op de freelancemarkt, zeker nu er steeds meer mensen de stap nemen om als freelancer aan de slag te gaan. Om die concurrenten achter je te laten, wil je natuurlijk de beste zijn in je vak. Je wilt ervoor zorgen dat opdrachtgevers voor jou kiezen en legt de lat voor jezelf hoog. Soms iets te hoog.
Bijgevolg verhoogt niet alleen je werkdruk maar bezorg je jezelf ook heel wat stress. Niet alleen door die extra druk maar ook omdat je steeds het gevoel hebt dat je niet goed genoeg bent. Je bent constant bezig met het zoeken naar de nieuwste trends binnen jouw sector of het sleutelen aan je vaardigheden. Op zich is daar helemaal niets mis mee, maar het is belangrijk om te weten wanneer het even genoeg geweest is en je tijd voor jezelf nodig hebt.
Tijd voor balans
Elk van die factoren brengen op hun beurt enkele negatieve gevolgen met zich mee. Vrienden of familie voelen zich verwaarloosd, je motivatie daalt en fysieke en mentale problemen doen zich voor.
Op zoek gaan naar een harmonie tussen je werk en privéleven betekent echter niet dat je geen succesvolle carrière kan hebben. Integendeel. Het zorgt er net voor dat je meer gefocust bent wanneer je effectief aan het werk bent. En dat je tijdens je vrije momenten extra kan genieten. Maar hoe pak je dat aan?
Plannen, plannen en nog eens plannen
Iedereen heeft recht op vrije tijd. Maar als freelancer lijkt het werk soms nooit te stoppen. Je moet nog een taak afwerken, wilt graag nog een e-mail sturen naar die ene klant, en oh ja, je moet nog dat ene belangrijke telefoontje plegen. Zonder planning is het moeilijk om te weten wanneer je werkdag eindigt. Je hebt namelijk geen vast werkschema waaraan je je moet houden.
Daarom ga je best zelf aan de slag met een planning en een to-dolijst. Je plant voor jezelf in wanneer je werkt en wanneer niet. Volledig volgens jouw behoeften en hoe dit past bij je huidige opdrachtgever. Daarna stel je voor jezelf enkele doelen en prioriteiten op. Hou wel altijd rekening met onverwachte gebeurtenissen of minder productieve dagen. Flexibiliteit is de sleutel tot een succesvolle planning.
Naast het inplannen van je werkuren is het ook belangrijk rekening te houden met ontspanning. Neem vrije tijd. Durf weekends te nemen. Plan die vakantie. Pas je planning daar gewoon mee naar aan.
Wanneer je gebruik maakt van een agenda die je deelt met je klanten, kan je hierin ook duidelijk aangeven wanneer jouw werk- en rustmomenten vallen. Zo weten zij wanneer je liever niet gestoord wordt.
Richt je eigen werkplek in
Het inrichten van je eigen thuiskantoor gaat niet alleen uitstelgedrag tegen, maar zorgt er ook voor dat je je meer kan focussen op je werk. Door die plek uitsluitend te gebruiken voor werkgerelateerde zaken, train je je hersenen om zich hier beter op die taken te concentreren.
Gebruik je keuken om te eten, je woonkamer om tv te kijken, je slaapkamer om te slapen en je thuiskantoor om te werken.
Zelfs wanneer je geen aparte kamer ter beschikking hebt, kan je in een andere ruimte een plekje inrichten waar je je werk meestal zal uitvoeren. Meestal. Want we weten allemaal dat we soms wel eens lui vanuit onze zetel of ons bed willen werken. No shame in that.
Nog een tip om ervoor te zorgen dat je de knop kan omdraaien van werk naar ontspanning bij thuiswerk: Wanneer je op het einde van je werkdag je werkplek verlaat, keer je er ook niet meer naar terug tot de volgende dag. Zo laat je jezelf toe om je werk voor die dag even los te laten.
Focus op wat jij belangrijk vindt
Al die administratieve rompslomp die bij het freelancen komt kijken, kan ervoor zorgen dat je het bos door de bomen even niet meer ziet. Zeker wanneer je net bent begonnen als freelancer. Om ervoor te zorgen dat je je kan blijven focussen op wat je goed kan en graag doet, bestaan er echter wel verschillende hulpmiddelen.
Zo biedt Liantis bijvoorbeeld een individuele coaching aan voor ondernemers. Daarin leer je niet alleen om te gaan met de verschillende fases van je freelancecarrière, maar kan je ook je problemen aankaarten en wordt er gezocht naar een oplossing aangepast aan jouw situatie.
Er bestaan ook heel wat apps die je kunnen helpen het overzicht te bewaren over je papierwerk. Een mooi voorbeeld van een app die je daarmee kan helpen is Accountable. Je bewaart er al je financiële documenten, creëert er facturen in een handomdraai en regelt er efficiënt alles omtrent je belastingen. Zonder dat je daar al te veel kaas van gegeten moet hebben.
Nood aan meer handige tools om je carrière op orde te brengen? Lees dan zeker even ons blogartikel: De 51 meest onmisbare tools voor freelancers.
Of toch liever niet opgescheept zitten met al dat extra werk? Reken dan op je freelancecollega’s die gespecialiseerd zijn in dat soort taken. Werk gerust met hen samen zolang je dat financieel kan dragen.
Durf op de rem te duwen
Je leven draait om meer dan alleen je werk. Hoeveel tijd jij daaraan wil spenderen, hangt volledig van jezelf af. Zolang het niet ten koste gaat van je eigen welzijn en wat je daarbuiten nog belangrijk vindt. Af en toe moet je gewoon even op de rem duwen en tijd nemen voor andere dingen.
Je bent ook niet verplicht om ‘ja’ te zeggen op elke opdracht die je aangeboden krijgt. Heb je niet genoeg tijd? Of sluit de opdracht toch niet volledig aan bij jouw verwachtingen? Zeg dan nee. Het is namelijk niet de bedoeling dat je verdrinkt in het werk. Neem gerust even de tijd om na te denken vooraleer je het project al dan niet accepteert. Gebruik eventueel een lijstje waaraan een opdracht voor jou moet voldoen. Enkele voorbeeldvragen die je jezelf kan stellen zijn:
- Heb ik voldoende tijd om de opdracht erbij te nemen?
- Ligt de opdracht binnen mijn verwachtingen qua betaling?
- Sluit de opdracht aan bij mijn kennen en kunnen?
- Liggen de verwachtingen van de opdrachtgever in lijn met die van mezelf?
Vul het lijstje gerust aan met wat jij belangrijk vindt wanneer je een opdracht aangeboden krijgt. Op die manier kan je een weloverwogen beslissing nemen.
Je eigen balans vinden gebeurt met vallen en opstaan. Het is een persoonlijk proces dat je zelf moet invullen. Maar door meer rekening te houden met jezelf ga je je beter kunnen focussen op die opdrachten die je graag doet. Bovendien zal je ook gelukkiger zijn als freelancer én als persoon. Twee vliegen in één klap!
Probeer nieuwe dingen uit en sta van tijd tot tijd even stil bij de beslissingen die je neemt. En dan kom je al een heel eind.
